Film&TV Kamera
  • Aktualności
  • Wydarzenia
  • Nowości filmowe
  • Technika/sprzęt
    • Akcesoria
    • Aparaty
    • Broadcast i sprzęt studyjny
    • Dźwięk
    • Kamery
    • Obiektywy
    • Oprogramowanie
    • Oświetlenie
    • Statywy
    • Torby i ochraniacze
    • Pozostałe
    • Zasilanie
  • Wywiady
  • Partnerzy
  • W numerze
  • Kiosk
Brak wyników
Zobacz wszystkie
Film&TV Kamera
  • Aktualności
  • Wydarzenia
  • Nowości filmowe
  • Technika/sprzęt
    • Akcesoria
    • Aparaty
    • Broadcast i sprzęt studyjny
    • Dźwięk
    • Kamery
    • Obiektywy
    • Oprogramowanie
    • Oświetlenie
    • Statywy
    • Torby i ochraniacze
    • Pozostałe
    • Zasilanie
  • Wywiady
  • Partnerzy
  • W numerze
  • Kiosk
Brak wyników
Zobacz wszystkie
Film&TV Kamera
Brak wyników
Zobacz wszystkie
Home Wywiady

Rozmowa z Dariuszem Gajewskim, reżyserem filmu „Legiony”

Redakcja FTVK przez Redakcja FTVK
6 października 2019
w Wywiady
Reading Time: 7min czytania
A A
Rozmowa z Dariuszem Gajewskim, reżyserem filmu „Legiony”

Pierwszy film o Legionach Polskich musiał być dla Pana zarówno wyzwaniem, jak i wielką odpowiedzialnością.

Z przyczyn, których nie rozumiem, ten temat był – przynajmniej od końca II wojny światowej  – niemal całkowicie pomijany. Nie zaistniał w polskim kinie, słabo w literaturze. A to kawałek naszej historii, który jest nie tylko bardzo ciekawy, ale przede wszystkim wart głębszych przemyśleń. Bo przecież było tak, że kilka tysięcy chłopców i dziewcząt rzuciło wyzwanie trzem cesarzom, uzbrojonym w potężne armie. I tak się stało, że te trzy mocarstwa, które nas gnębiły w czasie zaborów, przestały istnieć. Rzecz jasna legioniści nie osiągnęli tego sami, wykorzystali sprzyjające okoliczności, ale to jednak było spektakularne zwycięstwo Polski. Na dodatek okazało się, że byliśmy w stanie działać razem, mimo dzielących nas różnic, co, jak widać, nie zawsze jest możliwe. No i Polacy mieli szczęście, że te działania spiął Józef Piłsudski. W trudnym momencie historii Polska miała prawdziwego przywódcę. To był autorytet, wspaniały człowiek, który potrafił zrozumieć skomplikowaną sytuację geopolityczną kraju i przewidzieć, jak potoczą się dalsze wydarzenia. Piłsudski był prawdziwym wizjonerem politycznym i strategiem. Zachowały się listy z 1913 i 1914 roku, w których on omawia możliwe scenariusze zakończenia wojny, które w 1919 stały się rzeczywistością.

Mówi pan o pojednaniu ponad podziałami. Jest w filmie znakomita scena, która to symbolizuje: skłóceni żołnierze wymieniają się orzełkami przed wymarszem Pierwszej Kadrowej.

Temu filmowi przyświeca w gruncie rzeczy prosta myśl – lepiej być razem niż osobno. W jednym z pamiętników znalazłem krótką wzmiankę, kilkuzdaniową, o chłopaku, którego legioniści przygarnęli, choć próbował ich okraść. Oni jednak uznali, że dodatkowy człowiek się przyda. Zamiast go obić, wzięli go ze sobą. po jakimś czasie okazał się świetnym żołnierzem, odznaczonym za swoją służbę. Stąd wzięła się postać głównego bohatera, Józka.

W Polsce podzielonej rozbiorami patriotyzm nie umarł, ale zaniknęło myślenie wspólnotowe. I wydaje mi się, że najciekawszym projektem Piłsudskiego, wynikającym ze stworzenia Legionów, było stworzenie polskiej wspólnoty od nowa i powołanie nowoczesnego społeczeństwa. Dla mnie powstanie Legionów to moment, w którym Polska narodziła się od nowa. To historia, którą powinniśmy naprawdę mocno przemyśleć, bo ona może być dobrym początkiem innego myślenia o nas samych.

W „Legionach” celowo usuwacie na drugi plan wielkich luminarzy polskiej historii. Piłsudski jest u Pana ważną postacią, ale jednak drugoplanową. A największą rolę spośród postaci historycznych odgrywa tu Stanisław Kaszubski, który dla sporej części widzów jest jednak anonimowy.

I bardzo dobrze! Dzieje Legionów można było opowiedzieć na dwa sposoby. Albo zrobić wykład dotyczący polityki i uwarunkować historycznych, ale sala kinowa nie bardzo się na wykłady nadaje. Albo można opowiedzieć o dzielnych ludziach, którym zawdzięczamy wolność. Unikałem wielkich nazwisk, bo mnie najbardziej interesuje właśnie ten aspekt wspólnotowy Legionów. O Piłsudskim wiemy dużo, o innych dowódcach również, a ja chciałem pokazać zwykłych ludzi, ich determinację i gotowość do poświęcenia własnego życia. Dziś to są rzeczy, które trudno nam pojąć. Jak o nich mówić? Jak wytłumaczyć motywację młodych ludzi sprzed stu lat? Trzeba na przykład powiedzieć, że Legiony były dobrowolnym wojskiem. Tam nikt nie szedł z poboru, ci chłopcy sami zgłosili się do walki, mało tego, do 1915 roku mogli w każdym momencie opuścić szeregi Legionów, ale nie odnotowano takich przypadków. Trudno nam po latach zrozumieć taką determinację. Chciałem ją przybliżyć. Żebyśmy mogli tych ludzi zrozumieć. Podręczniki historii bywają bezduszne – a mi zależało, żeby widz mógł poczuć tych wspaniałych ludzi, którym naprawdę dużo zawdzięczamy.

Wasz film to nie tylko kino historyczne, ale także romans przygodowy, skupiony na emocjach bohaterów. Czy losy fikcyjnych postaci były wzorowane na pamiętnikach albo relacjach z tamtego czasu?

W pamiętnikarstwie z tamtego okresu bardzo mało jest opisów spraw prywatnych czy intymnych. Raczej opieraliśmy się na drobnych wspomnieniach, np. wykorzystaliśmy opowieść o chłopaku, któremu postawiono grób po szarży pod Rokitną, a potem okazało się, że on jednak przeżył. Najistotniejszą moją inspiracją były fotografie, które robili sami legioniści. Przerzuciłem ich kilkanaście tysięcy i próbowałem z nich  tę historię ułożyć.

„Legiony” to film kostiumowy. A jego realizacja to trudne zadanie. Nie wystarczy odtworzyć miniony czas, odbudować świat z przeszłości. Trzeba też trafić do współczesnego widza. Każdy, kto pójdzie do kina na „Legiony” musi w bohaterach sprzed stu lat zobaczyć siebie, swoje życie, lęki, wyzwania.

Bardzo ważne wydaje mi się, że bohaterowie są młodymi ludźmi. Nie tylko dlatego, że młodym widzom łatwiej się z nimi zidentyfikować, ale przede wszystkim dlatego, że to odczarowuje trochę historię legionową. Bo ona nam się kojarzy z wojną wąsatych facetów w maciejówkach, takich klonów Piłsudskiego. A tu mamy młodych bohaterów, właściwie dzieciaki, takie jak te, które walczyły w powstaniu warszawskim.

Jakoś tak się składa, że w wojsku są młodzi ludzie, niemal wszędzie między 16. a 25. rokiem życia. Ale oczywiście Legiony to było doświadczenie pokoleniowe. Piłsudski w 1914 roku miał 47 lat, inni dowódcy byli znacznie młodsi. Więc to rzeczywiście było młode wojsko, co wynikało też z pewnego rodzaju kalkulacji: jeśli ci ludzie mają stworzyć niepodległą Polskę, to muszą mieć na to czas i siły. I rzeczywiście ci legioniści później zbudowali II Rzeczpospolitą, stworzyli Armię Krajową, a jeszcze później pomagali nam przetrwać stalinizm. Ale też sto lat temu młodość oznaczała trochę co innego niż dziś. Jest bardzo dużo zdjęć legionowych – wtedy pojawiły się już aparaty, które można było przenosić w plecaku, można było robić zdjęcia „z ręki”. I te fotografie są zazwyczaj bardzo dobrze opisane, można zidentyfikować ich bohaterów. Dziś patrzymy na tych ludzi i okazuje się, że facet, który wygląda na 35 lat, ma dopiero lat 21. To bierze się z tego, że ci ludzie jako siedemnastolatkowie zaczynali brać odpowiedzialność za własne życie i życie swoich bliskich. Dzisiejsi dwudziestolatkowie są właściwie jeszcze dziećmi. A legioniści to nie były dzieciaki. To byli zdecydowani, świetnie wyszkoleni młodzi mężczyźni.

Od początku widział Pan w głównych rolach Sebastiana Fabijańskiego, Bartka Gelnera i Wiktorię Wolańską?

Sebastian i Bartek nie brali udziału w castingach, ale pozostałe trwały dość długo. Szukałem aktorów, którzy poruszyliby moją wyobraźnię, musieli też działać jako pewien zestaw osobowości. Wiktoria przyszła na casting z nogą w gipsie, właściwie została na niego wniesiona przez kolegów, więc już miała dobre otwarcie. Ale to ni była jedyna rzecz, dzięki której ją zapamiętałem. Przykuła moją uwagę, więc po jakimś czasie zadzwoniłem z pytaniem, czy już się wykurowała i czy może przyjść na zdjęcia próbne. Okazała się wymarzoną aktorką, żeby zagrać pierwszą nowoczesną dziewczynę w Polsce (śmiech). Z historycznych zdjęć zapadła mi w pamięć Olga Gnatowicz, sanitariuszka, która wyglądała niesamowicie współcześnie. Miała niesłychaną jak na 1914 rok fryzurę, myślę, że jak szła ulicami Lwowa i Krakowa, to ludzie się tłumnie za nią odwracali. Była wyzwaniem dla swojej epoki. No i jej imię nosi ostatecznie nasza bohaterka, która też jest niezależną kobietą przełamującą stereotypy.

Kobiety w waszym filmie odgrywają ważną rolę, także jako aktywne uczestniczki działań wojennych.

Bo tak było. Aktywny wywiad Legionów do wiosny 1915 roku prowadziły kobiety. Kilkaset dziewczyn, które stanowiły zwiad i wywiad armii. Wytyczały szlaki, zbierały informacje, organizowały akcje dywersyjne. Mężczyzn było tam bardzo niewielu. Piłsudski zdecydował się wreszcie to zmienić, bo w ramach tych obowiązków zbyt wiele kobiet ginęło.

Wielkim atutem „Legionów” jest też wierność realiom historycznym. Wasz film wygląda naturalnie, na całe szczęście nie przypomina wystawy muzealnej.

Ciężko pracowaliśmy, żeby tak było. Ale nie obyło się bez trudności: na przykład dużym problemem było ustalenie kolory mundurów legionistów. W tamtym czasie mundury żołnierzom szyli krawcy w różnych miejscowościach w całej Polsce, według jakiegoś przybliżonego wzoru, a regulamin, który dostali, określał kolor jako szaro-niebieski. Dla jednych był więc bardziej niebieski, dla innych bardziej szary. Rzeczywiście, nawet na czarno-białych zdjęciach widać, że te odcienie się różnią. Więc mieliśmy problem: jak wybrać kolor takiego stroju? Ta decyzja wymagała odszukania oryginalnego munduru z epoki. W Muzeum Wojska Polskiego jest mundur Józefa Piłsudskiego, ale chcieliśmy mieć uniform szeregowego żołnierza. Szukaliśmy jakiś miesiąc, znaleźliśmy rodzinę spod Krakowa, która przechowuje do dziś mundur jednego ze swoich przodków. I to był nasz wzorzec. Dla mnie było bardzo ważne, żebyśmy nie przekroczyli prawdy historycznej, więc musieliśmy wszystko dokładnie sprawdzać, np. rodzaj karabinów podczas wyjścia z Oleandrów albo jaką broń miał Dunin-Wąsowicz podczas szarży pod Rokitną. W tej scenie Borys Szyc trzyma taki sam pistolet, jaki miał rotmistrz. Co więcej, lornetka, której używa, to prawdziwa lornetka, która należała do Dunin-Wąsowicza i której używał pod Rokitną, wypożyczona dzięki uprzejmości jego rodziny. Takich rekwizytów mamy w filmie więcej. Jeśli chce się wywołać ducha przeszłości, to trzeba okazać mu szacunek. W ogóle film fabularny wypada najlepiej, jeśli się w nim jak najmniej kłamie.

Galeria:

Tagi: borys szycdziewczynaepokaFilmfryzurahistoriajózef piłsudskikobietalegionistamężczyznaodpowiedzialnośćolga gnatowiczpatriotyzmpistoletplanrodzinaromansscenastalinstalinizmstanisław kaszubskiwiktoria przyszłaWojnażołnierz
Redakcja FTVK

Redakcja FTVK

PowiązaneWpisy

Mikołaj Krawczyk: W polskich komediach romantycznych wątek miłości nie jest już motywem przewodnim. Dzięki temu zaskakują one widzów

Mikołaj Krawczyk: W polskich komediach romantycznych wątek miłości nie jest już motywem przewodnim. Dzięki temu zaskakują one widzów

16 czerwca 2022
Sylwia Juszczak i Mikołaj Krawczyk: Obchodzimy walentynki, ale uważamy, że każdy dzień jest odpowiedni na okazywanie miłości ukochanej osobie

Sylwia Juszczak i Mikołaj Krawczyk: Obchodzimy walentynki, ale uważamy, że każdy dzień jest odpowiedni na okazywanie miłości ukochanej osobie

12 czerwca 2022

Weronika Książkiewicz: Od pewnego momentu wybieram takie role i scenariusze, które są dla mnie wyzwaniem i zabierają mnie na nowe, wewnętrzne, nieodkryte wody

9 czerwca 2022

Olga Bołądź: Jestem szczęśliwą aktorką, że mogę grać różnorodne postaci. To jest dla mnie największym atutem tego zawodu

6 czerwca 2022

Krystian Pesta: Nie zdajemy sobie sprawy z tego, jaką potęgą jest internet. To, co znamy, to wierzchołek góry lodowej

5 czerwca 2022

Piotr Zelt: Staram się jak najwięcej jeździć na rowerze szosowym. Dzięki temu jestem spokojniejszy w domu, a w pracy bardziej kreatywny

31 maja 2022

Aktualności

Visegrad Film Forum
Aktualności

Visegrad Film Forum

4 marca 2023
IO z 11 nominacjami do Orłów
Aktualności

IO z 11 nominacjami do Orłów

3 marca 2023
Canon aktualizuje oprogramowanie sprzętowe dla aparatów z serii EOS R za pośrednictwem aplikacji Canon Camera Connect
Aktualności

Canon aktualizuje oprogramowanie sprzętowe dla aparatów z serii EOS R za pośrednictwem aplikacji Canon Camera Connect

2 marca 2023
Trwa nabór na III edycję bezpłatnych warsztatów scenariuszowych filmów fabularnych o tematyce historycznej Akademii Filmowej Festiwalu NNW
Aktualności

Trwa nabór na III edycję bezpłatnych warsztatów scenariuszowych filmów fabularnych o tematyce historycznej Akademii Filmowej Festiwalu NNW

13 lutego 2023
Odbiorcy chcą błyskawicznych publikacji wiarygodnych treści – wyniki badania zleconego przez Sony
Aktualności

Odbiorcy chcą błyskawicznych publikacji wiarygodnych treści – wyniki badania zleconego przez Sony

12 lutego 2023
Pierwsze, europejskie, wirtualne studio produkcyjne z technologią Sony Crystal LED
Aktualności

Pierwsze, europejskie, wirtualne studio produkcyjne z technologią Sony Crystal LED

15 stycznia 2023

Wydarzenia

Visegrad Film Forum rozpoczęty
Wydarzenia

Visegrad Film Forum rozpoczęty

16 marca 2023
NOMINOWANI DO ORŁÓW 2023
Wydarzenia

NOMINOWANI DO ORŁÓW 2023

12 lutego 2023
Festiwal Orły 2023. Święto polskiego kina w kinie Iluzjon od 9 stycznia do 3 lutego 2023
Wydarzenia

Festiwal Orły 2023. Święto polskiego kina w kinie Iluzjon od 9 stycznia do 3 lutego 2023

10 stycznia 2023
Script Fiesta
Wydarzenia

Script Fiesta

29 grudnia 2022
NAGRODY KINA 2022
Wydarzenia

NAGRODY KINA 2022

14 grudnia 2022
19.Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja
Wydarzenia

19.Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja

3 grudnia 2022
Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego 2022
Wydarzenia

Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego 2022

2 grudnia 2022
30.Festiwal Camerimage zakończony!
Wydarzenia

30.Festiwal Camerimage zakończony!

22 listopada 2022

O nas

Magazyn Film&TV Kamera wydawany jest od 2001 r. przez Unit Wydawnictwo Informacje Branżowe Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. 100% udziałów Wydawnictwa UNIT jest w posiadaniu kapitału polskiego.

Follow us

Najnowsze wpisy

  • Visegrad Film Forum rozpoczęty 16 marca 2023
  • Visegrad Film Forum 4 marca 2023
  • IO z 11 nominacjami do Orłów 3 marca 2023
  • Canon aktualizuje oprogramowanie sprzętowe dla aparatów z serii EOS R za pośrednictwem aplikacji Canon Camera Connect 2 marca 2023
  • Trwa nabór na III edycję bezpłatnych warsztatów scenariuszowych filmów fabularnych o tematyce historycznej Akademii Filmowej Festiwalu NNW 13 lutego 2023
  • Odbiorcy chcą błyskawicznych publikacji wiarygodnych treści – wyniki badania zleconego przez Sony 12 lutego 2023

Kategorie

  • Aktualności
  • Baza adresowa
  • Bez kategorii
  • Film
  • Partnerzy
  • Technika/sprzęt
    • Akcesoria
    • Aparaty
    • Broadcast i sprzęt studyjny
    • Dźwięk
    • Kamery
    • Obiektywy
    • Oprogramowanie
    • Oświetlenie
    • Pozostałe
    • Statywy
  • W numerze
  • Wydarzenia
  • Wywiady

Tagi

4k agnieszka holland aktorka animacja beiks Boże Ciało Camerimage canon dla dzieci dokumentalny dramat Dystrybutor: KINO ŚWIAT ekran Festiwal Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Film Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny filmowy FINA FPFF historia kamera kino: ILUZJON kino liuzjon komedia Konkurs michał wróblewski netflix Online Polski Instytut Sztuki Filmowej produkcja Produkcja: Polska reżyser serial sony sztuka teatr telewizja transmisja Video Warszawa Warsztaty wideo wielka brytania youtube
  • O nas
  • Kontakt
  • Baza adresowa
  • Strony partnerskie
  • Polityka prywatności

Film&TV Kamera

Brak wyników
Zobacz wszystkie
  • Aktualności
  • Wydarzenia
  • Nowości filmowe
  • Technika/sprzęt
    • Akcesoria
    • Aparaty
    • Broadcast i sprzęt studyjny
    • Dźwięk
    • Kamery
    • Obiektywy
    • Oprogramowanie
    • Oświetlenie
    • Statywy
    • Torby i ochraniacze
    • Pozostałe
    • Zasilanie
  • Wywiady
  • Partnerzy
  • W numerze
  • Kiosk

Film&TV Kamera

Ta strona używa plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej strony, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Odwiedź naszą Politykę prywatności i plików cookie .