Magia ekranu w (dużym) domu
Techniki projekcji obrazu telewizyjnego są rozwijane od lat. Umożliwienie wspólnego oglądania transmisji sportowych, wielkich widowisk i koncertów – stało się powodem do opracowania drogich i skomplikowanych metod projekcji TV na kinowy ekran. Telewidzowie chcieli cieszyć się dużym obrazem w domu, bywalcy klubów pragnęli razem kibicować swojej drużynie. W 1972 roku firma Sony wyprodukowała projektor z ekranem o przekątnej 50 cali, czyli 125 cm. Właśnie mija 50 lat, od wprowadzenia go na rynek amerykański.
Tytułowy projektor, VPL-XW7000ES podsumowuje pół wieku zmian technologicznych i doskonalenia jakości obrazu. Miałem przyjemność obejrzeć fragmenty filmów, wyświetlane przez ten projektor we wzorcowych warunkach. Firma Sony zrobiła swoim klientom znakomity – chociaż kosztowny – „prezent” na pięćdziesiątkę.
Ekran czarny czy biały? Oto jest pytanie!
Aby zobaczyć jeden z nielicznych egzemplarzy Sony VPL-XW7000ES podczas pracy, zostałem umówiony na prezentację w warszawskiej firmie Home Cinema Experts. To naprawdę właściwe miejsce, by obiektywnie ocenić możliwości tego projektora. Salon prezentacyjny ma dwa pomieszczenia – jedno jasne, dedykowane wielkim monitorom, czyli „czarnym” ekranom. Największy z prezentowanych miał przekątną 100 cali, czyli 254 cm. Większe trudno zmieścić w windzie i dostarczyć na wysokie piętro. Za drzwiami znajduje się elegancka sala projekcyjna, spełniająca wszystkie wymogi doskonałego domowego kina marzeń. Trzymetrowy ekran. Ciemne boazerie ze szlachetnych gatunków drewna. System audio z najwyższej półki. Ciemny sufit z dziesiątkami małych diod LED, imitujących gwiazdy. Jednak i one zostały wygaszone na czas projekcji. Całkowita ciemność – warunki trudne do powtórzenia w normalnym kinie, gdzie kątem oka dostrzegamy śwatło z napisem „wyjście”. Do wyboru i porównania kilka topowych projektorów cyfrowych, czołowych producentów.
Najpierw ocena warunków zewnętrznych: umiarkowane wymiary i waga. Dostępny w czarnej lub białej obudowie. We wnętrzu – natywna rozdzielczość 4K (3840 × 2160) i obraz złożony z 8,3 miliona pikseli. Laser jako źródło światła. Udoskonalana od lat technologia wyświetlania obrazu SXRD. Prawdziwy zakres kontrastu HDR. A przed ekranem – stare, skórzane fotele, kuszące, by się zagłębić i cieszyć obrazem na najwyższym poziomie. Słowem – doskonałe warunki do prezentacji świetnego sprzętu. Po rozmowie przy kawie – dobrze wybrany materiał testowy. Obejrzałem fragmenty filmu „Szybcy i wściekli – Hawana”. Dynamiczne sceny nielegalnych wyścigów samochodowych, organizowanych przez pewną grupę przestępczą, pokazały możliwości procesora obrazu Sony X1, w wersji dedykowanej dla projektorów. Dodatkowe klatki, generowane w ciągu mikrosekund zapewniały płynny widok wariackich wyścigów. Dla purystów – jest też tryb 24 P, reprodukujący obraz, jaki zarejestrowała klasyczna kamera filmowa. Następnie oglądałem sceny nocne – z ogniem i jazdą. Tu procesor obrazu dał popis technologii HDR. Wspaniały balans pomiędzy mrocznym charakterem sceny a czytelnością szczegółów. Zastosowanie technologii HDR zapewnia reprodukcje ekstremalnych kontrastów. Ale nie byłoby to możliwe bez potężnego źródła światła, jakim jest laser i doskonałego systemu optycznego. Obiektyw projektora, o zakresie powiększenia 1 : 2,1 został doprowadzony do perfekcji. Przy okazji – laserowe źródło światła ma przewidywaną trwałość 20 000 godzin pracy, zanim jego wydajność spadnie do 50% początkowej. W tym czasie właściciele projektorów z typowymi lampami projekcyjnymi, zawierającymi rtęć – musieliby wymienić 10 lamp!
Piękno i emocje
Jakość, dynamikę i plastykę obrazu można określić jednym słowem – zachwycająca. Projektor laserowy emituje strumień świetlny o jasności 3200 Lumenów, co według danych producenta wystarczyłby na prawidłową projekcję na ekranie cztery razy większym – o podstawie 6 m. To rozmiar ekranu w niedużym kinie. Funkcja Live Colour Enhancer odpowiada za żywy obraz nawet w jasnym salonie. W nowym obiektywie Advanced Crisp Focused (ACF) o średnicy 70 mm zastosowano przednią soczewkę asferyczną oraz szybujący układ soczewek ostrości.
Tutaj, przy idealnym wyciemnieniu – obraz „wyskakiwał” z mniejszego ekranu. To sprzęt dla profesjonalistów albo zamożnych i wymagających użytkowników. Ludzie z branży produkcji audiowizualnej, mogą mieć z niego pożytek. Producent, reżyser czy autor zdjęć w prywatnej sali projekcyjnej, mogą zaprosić współpracowników i kolegów na przedpremierowy pokaz najnowszej produkcji w pełni kras. Na pewno obraz będzie wyglądać równie dobrze (albo i lepiej) niż w premierowym kinie.
Dla własnej satysfakcji – przyniosłem na testy płytę Blue Ray z nagraniem spektaklu, który zarejestrowaliśmy w 2017 roku, skromnymi środkami jako dokumentację na potrzeby teatru. Spektakl premierowy, bez żadnych korekt światła dla kamery. Ekstremalne kontrasty. Do tej pory oglądałem to nagranie na TV LCD Sony 40 cali, czyli 100 cm. Ta projekcja, wspomagana inteligentną obróbką obrazu – kontrastu, koloru i płynności ruchu – pozwoliła mi zobaczyć niuanse i szczegóły, jakich jeszcze nie widziałem.
Taka perfekcja techniczna ma swoją cenę. Jest ona porównywalna z ceną małego samochodu i wynosi ok. 70 tys. złotych. W najnowszej, jubileuszowej serii projektorów cyfrowych, Sony oferuje podobny projektor o mniejszym strumieniu świetlnym – 2000 lumenów, znacznie taniej.
Aby mieć punkt odniesienia – poprosiłem o możliwość zobaczenia tych samych klipów filmowych, przy użyciu znacznie tańszego projektora kina domowego. Doradca klienta wybrał do porównania projektor innego producenta, którego cena była o… 90% niższa. Po obejrzeniu tych samych ujęć, na tym samym ekranie, z tego samego odtwarzacza powiem tak: na pewno obraz nie był gorszy o 90%. Gdybym chwilę wcześniej nie obejrzał tego samego w perfekcyjnym wydaniu – nie miałbym większych zastrzeżeń. A tak – zauważyłem gorszą płynność ruchu w dynamicznych scenach wyścigów samochodowych. Nie było to zbyt drażniące. Jednak sposób, w jaki zostały przetworzone sceny nocne – wyraźnie pokazywały różnicę jakości przetwarzania sygnału. Projektor Sony zachowywał mroczny, realistyczny charakter tej sceny, jednocześnie zachowując ważne szczegóły, dzięki inteligentnym algorytmom. Projektor innej marki po prostu rozjaśnił mrok. Ciemna noc stała się ciemnobeżowa. Nadal było widać szczegóły w cieniach, ale tylko dzięki ich sztucznemu rozjaśnieniu. Cała wizualna dramaturgia „siadła”. Wyglądało to, jak kopia filmowa na marnej taśmie ORWO Color, sprzed lat. A dziś – dostajesz to, za co płacisz.
Komplet danych technicznych i dodatkowe info – na stronie Sony PRO.
Dziękujemy firmie HCX za pomoc i współpracę przy testach sprzętu
Projektor Sony VPL-XW7000ES
- natywna rozdzielczość 4K (3840 × 2160);
- obraz złożony z 8,3 miliona pikseli;
- obiektyw Advanced Crisp Focus (ACF);
- system optyczny o szerokim zakresie dynamiki;
- procesor X1™ Ultimate;
- nowy system regulacji mocy lasera;
- funkcja Live Colour Enhancer zwiększająca intensywność barw.
Pół wieku projektorów Sony
- VPP-2100 (1973) — pierwszy system Sony do projekcji wideo w kolorze, dostarczany ze specjalnie zaprojektowanym, 50-calowym ekranem;
- LPH-350J (1993) — pierwszy projektor domowy z trzema panelami LCD;
- Qualia 004 (2003) — pierwszy konsumencki projektor Full HD z technologią paneli SXRD;
- VPL-VW90 (2010) — pierwszy projektor z jednym systemem optycznym, obsługujący obrazy 3D;
- VPL-VW1000ES (2011) — pierwszy na świecie projektor do kina domowego o natywnej rozdzielczości 4K;
- VPL-FHZ55 (2013) — pierwszy na świecie projektor LCD z laserowym źródłem światła niewymagający konserwacji w całym okresie eksploatacji (20 000 godzin);
- VPL-VW5000ES (2016) — pierwszy na świecie projektor laserowy 4K o jasności 5000 lm;
- VPL-GTZ380 (2021) — najnowszy, flagowy projektor laserowy 4K do kina domowego, pokrywający 100% przestrzeni barw DCI przy jasności 10 000 lm.
Tekst i fot. Fot. Andrzej M. Bogusz
