Postium OBM-U310 (fot. Postium)
Monitor Postium OBM-U310 to 31 calowy monitor produkcyjny będący w ofercie koreańskiej marki Postium, która jest na rynku od roku 1999. Seria monitorów UBM-U może znaleźć zastosowanie przy realizacji produkcji life, filmów realizowanych w technice SDR, niektóre modele takie jak U310 również z użyciem HDR (HLG, PQ, S-Log3). Wyposażony jest w złącza 12G-SDI, 3G/HD-SDI. Monitor wyposażony jest w matrycę o rozdzielczości DCI 4K (4096×2160) i akceptuje sygnały do 60fps. Dzięki uprzejmości firmy BEIKS mogłem przetestować monitor na materiałach HDR HLG oraz PQ. Wśród wspieranych przestrzeni koloru można znaleźć DCI-P3 oraz Rec. 2020.
Monitor OBM-U310 to solidny monitor ważący 28kg. Do jego przenoszenia potrzebne są dwie osoby. Pudełko firmowe mogłoby być też wyposażone w odpowiednie rękojeści lub uchwyty, które ułatwiłyby wygodniejsze przenoszenie tak dużego i ciężkiego monitora.
Monitory z serii OBM-U wyposażone są w waveform monitor i vectoroscope, lecz z jakiegoś powodu Postium ograniczyła ich zastosowanie tylko do modeli U090/U170/U171. Nie uważam żeby był to dobry krok, chyba że stoją za tym konkretne ograniczenia techniczne.
A oto niektóre cechy monitora OBM-U310:
- Zastosowanie lookup tables (3D LUTs) importowanych poprzez USB
- Wsparcie gamutu Rec.709, SMPTE-C, EBU, D-Cinema, Rec.2020
- Zakres Gamma (1.0 – 3.0)
- Sterowanie przez Ethernet, USB, RS-422
- Focus Assist
- False color (Zebra, False color ARRI, False color variable)
- Black stretch
- Gamut Error
- Markers (EBU, 4:3, 16:9, 1.85:1, 2.35:1, variable)
- Time Code display
- Audio Meters
- HDMI 2.0
A – wybór wejść SDI oraz HDMI
B – 5 przycisków macro
C – Scan, Aspect, Marker, Blue only, Keylock
C- Brighness, Contrast, Chroma, Aperture
E – Menu/Return, Select/Volume
F – On/Off
G – Headphones/USB
A – SDI In
B – SDI Out
C – HDMI In (HDMI 2.0, kable poniżej 3m długości)
D – SFP Input (złącze optyczne)
E – Remote RJ-45 (sterowanie interfejsem równoległym)
F – Remote RJ-45 (sterowanie interfejsem szeregowym)
G – Local Area Network LAN (10/100 Mbps)
H – Audio In
I – DC Input (24V)
Monitor pozwala na podział ekranu z możliwościa oglądania obrazu w różnych standardach video np. HDR i SDR co widać na poniższym rysunku.
Monitor umożliwia kalibrację, niezależną regulację RGB Gain i RGB Bias. Oferuje presety temperatury barwowej o wartościach 3200K, 5500K, 6500K, 9300K, D-Cine (prawdopodobnie chodzi o temperaturę barwową 6300K występującą w specyfikacji DCI-P3).
Na poniższym rysunku widzimy menu formatów obrazu wyświetlanych przez OBM-U310. Ważne podkreślenia jest to iż po włączeniu funkcji OBM-HDR monitor przełącza podświetlenie matrycy (backlight) w tryb skalibrowany fabrycznie, zmiana wartości podświetlenia matrycy spowoduje opuszczenie zdefiniowanych parametrów HDR. W przypadku tego egzemplarza była to wartość backlight = 85.
Podzial ekranu z lewej strony HDR Rec. 2020, szczytowy poziom luminancji 1000 nitów, a z prawej SDR Gamma 2.4, Rec. 709 uruchamiany jest dzięki funkcji Color Space Comparison.
W dziedzinie obrazu HDR dostępne są różne ustawienia szczytowych wartości luminancji:
- ST2084 – 300 (maksymalna wartość 300 nitów powyżej której otrzymujemy tzw. hard clip – nie ma gładkiej krzywej ograniczającej luminancję)
- ST2084 – 1000 (maksymalna wartość 1000 nitów powyżej której otrzymujemy tzw. hard clip) Uwaga: wartość maksymalnej luminancji tego monitora to ok. 850 nitów, tak więc w przypadku tego ustawienia i tak będziemy mieć do czynienia z tzw. tone mapping 1000 nitów -> 850 nitów)
- ST2084 – 10000 (ustawienie powoduje zastosowanie silnego tone mapping z wartości 10000 nitów do realnej wartości możliwej do wyświetlenia przez ten monitor czyli 850 nitów. Obraz przy użyciu tej funkcji jest znacznie przyciemniony aby móc objąć mapowany zakres luminancji 10000 nitów).
- HLG – 1000 (Hybrid Log Gamma ze szczytową wartością 1000 nitów)
- HLG – 0.98 (300) (ograniczenie luminancji do 300 nitów)
- HLG – 1.0/1.1/1.2/1.3/1.4/1.5 (regulowana wartość gamma od 1.0 do 1.5)
- S-Log3 (Sony krzywa S-Log3)
Funkcja Black Stretch
Black Stretch to funkcja której zadaniem jest podniesienie wartości shadows w ich najniższym zakresie, blisko zakresu „czerni”. Producent tłumaczy użycie tej funkcji w przypadkach gdy chcemy uzyskać większą ilość szczegółów w najniższym zakresie tonalnym bez oddziaływania na mid-tones. Wyobrażam sobie użycie tej funkcji tylko chwilowo i szczerze mówiąc preferowałbym taką korektę koloru na systemach montażowych NLE by dostrzec wspomniane szczegóły, zamiast dokonywać tej operacji za pomocą monitora.
Black Stretch Off z lewej strony, On z prawej
Funkcja Gamut Error
Celem funkcji Gamut Error jest wskazanie na ekranie miejsc w których następiło przekoczenie zakresu luminancji i chrominancji. Parametry te są definiowane przez użytkownika w przestrzeni barwnej YCbCr oraz RGB. Preferowałbym jednak by ta funkcja dotyczyła zgodnie z nazwą, kontroli obszarów obrazu przekraczających wybrany gamut.
Gamut monitora
Optymistyczny gamut monitora podawany przez producenta
Zmierzony gamut monitora
W celu kalibracji monitora w HDR ST2084 skorzystałem z urządzenia i1Display. Należy podkreślić iż kalibracja monitora nie może odbywać się z użyciem tradycyjnego portu HDMI w komputerze, gdyż w takim wypadku wyniki kalibracji będą obarczone niewłaściwym systemem zarządzania kolorem (CMS, Color Management System). W związku z tym kalibrację poprzez komputer powinno się przeprowadzić z pominięciem systemu zarządzania kolorem wbudowanego w system operacyjny komputera. Jako urządzenie pomiarowe użyłem kolorymetru xrite I1Display Pro.
Jak widać na poniższym rysunku monitor OBM-U310 osiąga niecałe 90% gamutu DCI-P3. Nie jest to specjalnie szeroka przestrzeń koloru jak na monitor który w specyfikacji posiada normę Rec. 2020. Za to gamut volume lekko przekracza specyfikację DCI P3.
Pomierzony gamut monitora względem przestrzeni koloru sRGB/Rec. 709 przedstawia się następująco. Praktycznie pokrywa Rec. 709 co czyni go stosownym monitorem do oceny materiałów video SDR.
A jak wygląda porównanie do gamutu DCI-P3? Tutaj sytuacja jest interesująca. Gamut monitora zdaje się być bardziej podobny do tego uzyskiwanego z matrycy Adobe RGB 1998, a niekoniecznie zbliżony do DCI-P3. Stąd ok 90% pokrycia gamutu DCI-P3 bo punkt zieleni monitora przesunięty jest w lewo.
Zainteresowało mnie to dlatego zrobiłem porównanie do gamutu Adobe RGB 1998, które pokazuje większą zbieżność kolorymetrii Postium OBM-U310 do przestrzeni firmy Adobe. Trochę brakuje w dziedzinie punktu czerwieni i zieleni ale zgodność jest niemała.
I na koniec rozważań o gamucie przedstawiam porównanie przestrzeni koloru monitora do kolorymetrii standardu Rec. 2020. Tutaj nie ma wątpliwości, że różnica jest zauważalna. Zauważalne są braki w dziedzinie odcieni koloru pomarańczowego, niewielkie braki w dziedzinie czerwieni, i jak zwykle w aktualnej niedoskonałej technologii matryc monitorów zielenie pozostawiają trochę do życzenia. Uważam że korekcję koloru w HDR Rec. 2020 na tym monitorze należy wykonywać z uwagą i świadomością ograniczeń przestrzeni koloru OBM-U310.
Lookup Tables (LUTs)
Monitor Postium posiada możliwość importu plików LUT np. w celu emulowania przestrzeni koloru innych urządzeń lub kreatywnych korekcji koloru. Wspiera użycie LUTs o rozmiarach 32, 33, 64, 65 cube.
Postium OBM-U310 pozwala na import 3D LUTs
10-bit + 2-bit FRC
Monitor posiada matrycę 10-bitową + 2-bit FRC. To naturalne że profesjonalny monitor do korekcji koloru posiada 10-bitową matrycę. Dodanie dwóch bitów FRC polega na sztucznym dodaniu procesu naprzemiennego wyświetlania dwóch kolorów pixela w celu uzyskania wrażenia wytworzenia nowego koloru (temporal dithering). Ten proces może powodować efekt migotania lecz podczas testów nie zauważyłem takiego artefaktu.
Dane techniczne Postium OBM-U310
Podsumowanie
Monitor Postium OBM-U310 to monitor produkcyjny. Może być używany w procesie produkcji materiałów SDR i HDR. W przypadku HDR w moim przekonaniu nie powinien być traktowany jako monitor referencyjny, ponieważ nie został zaprojektowany jako takie narzędzie. Gamut monitora ma dość nietypowy kształt jak na monitor wizyjny a nie graficzny, jak również rozmiar przestrzeni koloru nie jest tak szeroka jak pokazuje producent w materiale reklamowym.
W warunkach kontrolowanego oświetlenia o niskim natężeniu luminancja 850 nitów jest wystarczająca do wstępnej oceny materiałów HDR dzięki wbudowaniu dobrej jakości mechanizmów mapowania tonalnego. Monitor jest chłodzony aktywnie za pomocą dmuchaw, jednak ciśnienie akustyczne pochodzące z ich pracy nie jest dokuczliwe o ile nie wykonujemy prac w calkowitej ciszy. Niestety nie ma funkcji wyłączania chłodzenia, która mogłaby być przydatna w podczas nagrań dźwiękowych na planie zdjęciowym. Sądzę iż za pomocą aktualizacji firmware możliwe byłoby znaczne poszerzenie możliwości, pracyzji monitora i mogę mieć nadzieję, iż Postium będzie sukcesywnie dostarczać nowe narzędzia obiektywnej oceny jakości materiałów video. Uważam iż jak na tak duża przekątną ekranu monitor OBM-U310 może być wykorzystywany do korekcji koloru HDR pod warunkiem zastosowania dodatkowych narzędzi, np w systemach montażowych NLE kontrolujących luminancję, chrominancję czy gamut monitora. W mojej ocenie to dobry monitora.
Dziękuję firmie BEIKS za wypożyczenie monitora do testów.
®2020 andrzejartymowicz.wordpress.com
Autorem artykułu o monitorze referencyjnym 4K HDR Postium OBM-U310 jest dr Andrzej Artymowicz ®2020 andrzejartymowicz.wordpress.com
Link do strony produktu w sklepie BEIKS
