Zbliża sie ceremonia wręczenia Polskich Nagród Filmowych Orły. Tymczasem znamy już pierwszego laureata. Orła 2019 za Osiągnięcia Życia otrzymał Krzysztof Zanussi.
Orzeł za Osiągnięcia Życia to niezwykle prestiżowa nagroda, przyznawana za całokształt twórczości. Jej laureaci są wyłaniani w głosowaniu członków Polskiej Akademii Filmowej od 20 lat, od pierwszej edycji Orłów. Wśród dotychczasowych laureatów są zarówno reżyserzy: Stanisław Różewicz, Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Kazimierz Karabasz, Roman Polański, jak i aktorzy: Danuta Szaflarska, Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, ale też autorzy zdjęć jak Witold Sobociński. Laureatem pierwszego Orła za Osiągnięcia Życia, przyznanego w 1999 r., był Wojciech Jerzy Has.
Tegoroczny laureat, Krzysztof Zanussi, to scenarzysta, reżyser filmowy, teatralny i operowy, filozof, uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców polskiego kina.
Nie licząc szkolnych etiud oraz debiutanckich filmów dokumentalnych i fabularno-telewizyjnych, karierę reżyserską rozpoczął głośnym, pełnometrażowym obrazem „Struktura kryształu” (1969), nagrodzonym m.in. na festiwalach w Hiszpanii, Argentynie, Panamie i Sri Lance, a także rodzimą Syrenką Warszawską.
Jest laureatem kilkudziesięciu nagród na polskich i międzynarodowych festiwalach filmowych. Dwukrotnie zdobył Nagrodę Jury Ekumenicznego w Cannes: w 1978 r. za film „Spirala” oraz w 1980 r. za „Constans”. W 1973 r. za „Iluminację” otrzymał m.in. Złotego Lamparta dla Najlepszego Filmu, nagrodę FIPRESCI i nagrodę jury ekumenicznego w Locarno. Rok 1984 przyniósł Zanussiemu Złotego Lwa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za „Rok spokojnego słońca”, a w 2001 r. nagrodzony został czterema statuetkami Orłów – za Najlepszy Film, Najlepszą Reżyserię, Najlepszy Scenariusz oraz dla Najlepszego Producenta – za film „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”.
W 1999 r. reżyser został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej”. W 2005 r. otrzymał medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. W 2006 r. – Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Włoskiej. W 2012 r. Zanussiemu przyznano Komandorię Orderu Sztuki i Literatury Republiki Francuskiej.
Zanussi jest autorem książek „O montażu w filmie amatorskim”, „Rozmowy o filmie amatorskim”, „Między jarmarkiem a salonem”, wspomnień zatytułowanych „Pora umierać” oraz sześciu tomów „Scenariuszy filmowych”. Od 1980 r. pełni funkcję dyrektora Studia Filmowego TOR. Jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej, a od roku 2011 r. zasiada w jej zarządzie.
Nagroda za Osiągnięcia Życia przyznawana jest od pierwszej edycji Orłów, czyli od 1999 r. Lista dotychczasowych zwycięzców w tej kategorii przestawia się imponująco: Wojciech Jerzy Has (1999), Andrzej Wajda (2000), Stanisław Różewicz (2001), Tadeusz Konwicki (2002), Roman Polański (2003), Kazimierz Kutz (2004), Jerzy Kawalerowicz (2005), Jerzy Hoffman (2006), Witold Sobociński (2007), Janusz Morgenstern (2008), Jerzy Wójcik (2009), Jerzy Stefan Stawiński (2010), Tadeusz Chmielewski (2011), Janusz Majewski (2012), Danuta Szaflarska (2013), Kazimierz Karabasz (2014), Franciszek Pieczka (2015), Janusz Gajos (2016), Sylwester Chęciński (2017) oraz Jerzy Stuhr (2018).
Nazwisko laureata Nagrody za Osiągnięcia Życia ogłoszone zostało podczas uroczystego spotkania z nominowanymi do Orłów 2019 w pozostałych kategoriach. Wzięli w nim udział m.in. Jarosław Kamiński – nominowany do Orłów 2019 w kategorii Najlepszy Montaż za filmy: „Fuga” i „Zimna wojna”; Milenia Fiedler – nominowana w kategorii Najlepszy Montaż za film „Kamerdyner”; Paweł Maślona – nominowany w kategorii Odkrycie Roku za film „Atak paniki”; Aleksandra Konieczna – nominowana w kategorii Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca za film „Jak pies z kotem”; Janusz Gajos – nominowany w kategoriach Najlepsza Drugoplanowa Rola Męska i Najlepsza Główna Rola Męska za filmy „Kler” i „Kamerdyner”; Anna Radwan – nominowana w kategorii Najlepsza Główna Rola Kobieca za film „Kamerdyner”; Wojtek Smarzowski – nominowany w kategoriach Najlepszy Scenariusz, Najlepsza Reżyseria i Najlepszy Film za film „Kler”; Mikołaj Trzaska – nominowany w kategorii Najlepsza Muzyka za film „Kler”, czy Agnieszka Smoczyńska – nominowana w kategorii Najlepszy Filmowy Serial Fabularny za „1983” i Filip Bajon – nominowany do Orłów 2019 w kategoriach Najlepszy Film za obraz „Kamerdyner” i Najlepszy Filmowy Serial Fabularny za „Rojst”.
Podczas uroczystego spotkania Nominowani odebrali okolicznościowe dyplomy oraz zaproszenia do członkostwa w Polskiej Akademii Filmowej i Europejskiej Akademii Filmowej. Przyjęcie zaproszenia do EFA daje prawo głosowania na Europejskie Nagrody Filmowe oraz udziału w całorocznej działalności organizacji (fot. Tomasz Urbanek/East News).
Ceremonia wręczenia Polskich Nagród Filmowych Orły 2019 odbędzie się 25 marca w Teatrze Polskim w Warszawie. Po raz trzeci gala Orłów będzie transmitowana przez Canal+, o godz. 20:00. Transmisja będzie odkodowana dla wszystkich abonentów NC+ oraz u wybranych operatorów TV kablowej.
